Η νόσος του Parkinson είναι ασθένεια του νευρικού συστήματος που προκαλεί διαταραχές στον τρόπο, με τον οποίο ο εγκέφαλος ελέγχει τις κινήσεις του σώματος. Υπάρχει μια περιοχή στον εγκέφαλο (μέλαινα ουσία), η οποία ελέγχει τις κινήσεις των μυών. Στη νόσο του Parkinson, η περιοχή αυτή εκφυλίζεται. Ο εκφυλισμός της εν λόγω περιοχής συνοδεύεται με μείωση της παραγωγής της ντοπαμίνης. Η “απώλεια” αυτή έχει ως αποτέλεσμα τη σταδιακή έκπτωση της κινητικότητας του ατόμου. Η συγκεκριμένη νόσος εμφανίζεται στην πλειοψηφία των ασθενών μετά το 60 έτος ηλικίας. Σύμφωνα με πρόσφατες επιδημιολογικές μελέτες, περίπου το 1% των ανθρώπων ηλικίας άνω των 60 ετών, παρουσιάζει συμπτώματα της ασθένειας αυτής. Σπανιότερα, η πρώτη εκδήλωσή της μπορεί να εμφανιστεί πριν το 50 έτος ηλικίας & αφορά περίπου το 10-15% των περιπτώσεων.
Αίτια της νόσου
Τα αίτια της νόσου παραμένουν μέχρι και σήμερα το “μαύρο κουτί” της νευρολογίας. Επί του παρόντος, γίνονται συστηματικές έρευνες παγκοσμίως για την ανακάλυψη της αιτίας όπως επίσης και για την πιθανή συσχέτιση της νόσου με περιβαλλοντικούς και γενετικούς παράγοντες.
Συμπτώματα της νόσου
Τα συμπτώματα της νόσου χωρίζονται σε αυτά που αφορούν την κίνηση (κινητικά) και σε αυτά που αφορούν άλλες εγκεφαλικές λειτουργίες (μη κινητικά).
Κινητικά συμπτώματα
-Το τρεμούλιασμα, συνήθως των χεριών και σπανιότερα των ποδιών ή/ και του κεφαλιού/ σαγονιού
-Η βραδύτητα στις κινήσεις
-Ο επηρεασμός της λεπτής κινητικότητας (π.χ. κατά το κούμπωμα του πουκάμισου)
-Η αλλοίωση της βάδισης με κάμψη του κορμού προς τα εμπρός
-Η δυσκαμψία των μυών
-Η αστάθεια λόγω διαταραχής της ισορροπίας, που μπορεί να προκαλέσει συχνές πτώσεις
Μη κινητικά συμπτώματα
-Κατάθλιψη
-Ψυχωτικά επεισόδια με εμφάνιση οπτικών ή ακουστικών ψευδαισθήσεων
-Διαταραχές του ύπνου
-Δυσκοιλιότητα
-Εύκολη κόπωση
-Διαταραχές της όσφρησης ή εκκένωσης του στομάχου, που αποτελούν και τα πρώιμα
συμπτώματα της νόσου
Στάδια εξέλιξης της νόσου
Στάδιο 1: Τα συμπτώματα εμφανίζονται μόνο στη μια μεριά του σώματος
Στάδιο 2: Τα συμπτώματα εκδηλώνονται και στις δύο μεριές του σώματος
Στάδιο 3: Οι ασθενείς αρχίζουν να χάνουν την αίσθηση της ισορροπίας τους
Στάδιο 4: Οι ασθενείς χρειάζονται βοήθεια για να περπατήσουν, ενώ τα υπόλοιπα
συμπτώματα επιδεινώνονται
Στάδιο 5: Οι ασθενείς χρειάζονται αναπηρικό καροτσάκι
Διάγνωση της νόσου
Η διάγνωση της νόσου γίνεται βασιζόμενη στα χαρακτηριστικά ενοχλήματα του ασθενούς και στα ευρήματα της κλινικής εξέτασης. Δεν υπάρχει καμία απεικονιστική εξέταση (μαγνητική ή αξονική τομογραφία) που να επιβεβαιώνει ή να αποκλείει τη νόσο.
Θεραπεία της νόσου
Δεν υπάρχει μέχρι στιγμής αιτιολογική θεραπεία της νόσου. Υπάρχουν ωστόσο αρκετά φάρμακα που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ασθενών, επιφέροντας προσωρινή ανακούφιση από τα συμπτώματα. Η φαρμακευτική θεραπεία στηρίζεται στην αναπλήρωση των επιπέδων ντοπαμίνης στον εγκέφαλο με τη λήψη χαπιών. Εξίσου σημαντική είναι η υποστήριξη της κινητικότητας με φυσιοθεραπείες. Σε περιπτώσεις ανθεκτικές στη θεραπεία, υπάρχει επίσης η δυνατότητα χειρουργικής διέγερσης συγκεκριμένων κινητικών περιοχών του εγκεφάλου με τη χρήση ειδικού βηματοδότη.
Κληρονομικότητα
Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, η νόσος δε θεωρείται κληρονομική, καθώς μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί κάποιο κληρονομικό γονίδιο που να την προκαλεί. Ωστόσο στην περίπτωση του νεανικού Parkinson (ηλικία εμφάνισης <50 έτη), έχουν ανακαλυφθεί παθολογικά γονίδια που μπορεί να οδηγήσουν στην πρώτη εκδήλωση της νόσου.
Ασθενείς με νόσο Parkinson
Τα άτομα που πάσχουν από τη νόσο Parkinson μπορούν να συνεχίσουν τις αγαπημένες τους δραστηριότητες, να αθλούνται κατόπιν οδηγιών φυσιοθεραπευτή και να λαμβάνουν τα φάρμακά τους, σύμφωνα με τις ιατρικές οδηγίες. Η νόσος του Parkinson θα είναι πάντα μέρος της ζωής τους, χωρίς αυτό να σημαίνει πως τους στερεί το δικαίωμα να την απολαμβάνουν..
