Οι ψείρες του κεφαλιού είναι παράσιτα μεγέθους μόλις 3-4 χιλ, που προκαλούν φαγούρα στο τριχωτό της κεφαλής. Τρέφονται με ανθρώπινο αίμα και συνήθως ζουν και γεννούν τα αβγά τους στα μαλλιά, στο πίσω μέρος του κεφαλιού και του λαιμού και πίσω από τα αυτιά. Η διάρκεια της ζωής τους είναι περίπου 40 ημέρες. Το θηλυκό γεννά 300 περίπου αυγά, με συχνότητα 7-10 ημερησίως. Τα αυγά τους, που ονομάζονται κόνιδες, προσκολλώνται στις τρίχες με ένα συγκολλητικό υλικό από χιτίνη που εκκρίνεται από επιπρόσθετους βοηθητικούς αδένες του θηλυκού. Η κατάλληλη θερμοκρασία για την εκκόλαψη δεν είναι μικρότερη από 31°C, γι αυτό και τα αυγά προσκολλώνται στις τρίχες κοντά στο δέρμα.
Πρόκειται για ένα συνηθισμένο φαινόμενο, κυρίως, στα παιδιά, ειδικά τους πρώτους μήνες της σχολικής χρονιάς, διότι εξαπλώνονται πολύ εύκολα από παιδί σε παιδί κατά την διάρκεια του παιχνιδιού, μέσω αντικειμένων κοινής χρήσης ακόμη και από τα ρούχα των παιδιών που κρέμονται σε διπλανές κρεμάστρες.
Είναι σημαντικό να ανιχνευθεί και να θεραπευτεί γρήγορα, για να αποφευχθεί η μετάδοση της σε άλλα άτομα, ενώ φαίνεται ότι υπάρχουν αρκετές επιλογές αποτελεσματικής θεραπείας.
Διάγνωση
Ο καλύτερος τρόπος διάγνωσης, σε περίπτωση που δείτε το παιδί σας να έχει φαγούρα, είναι το “ψάξιμο” της κεφαλής με το ειδικό χτενάκι, ιδανικώς σε βρεγμένα μαλλιά. Χτενίστε τα μαλλιά αρχικά με μια κανονική βούρτσα για να τα ξεμπερδέψετε.
Ένα μαλακτικό μαλλιών μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ύγρανση των μαλλιών, πριν ακολουθήσετε την εξής διαδικασία:
- Τοποθετήστε το χτενάκι στην κορυφή του κεφαλιού και χτενίστε επιμελώς από τις ρίζες έως τις άκρες των μαλλιών.
- Χτενίστε με αυτόν τον τρόπο όλο το κεφάλι τουλάχιστον 2 φορές.
Θεραπεία
-Υπάρχουν στο φαρμακείο πολλά τοπικά αντιφθειρικά προϊόντα με άμεσα αποτελέσματα για παιδιά άνω των 2 ετών, καθώς και προϊόντα για αγωγή από το στόμα.
Προσοχή!
Ακολουθήστε προσεχτικά τις οδηγίες του κατασκευαστή για την εφαρμογή των τοπικών σκευασμάτων. Τυπικά λούζετε το κεφάλι του παιδιού, ξεπλένετε και στεγνώνετε με μια πετσέτα.
Στο μεσοδιάστημα θεραπείας δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται σαμπουάν με conditioners και δεν πρέπει να γίνεται στέγνωμα των μαλλιών με σεσουάρ.
-Επίσης, σε περιπτώσεις που θα αποτύχει η τοπική αντιφθειρική αγωγή, υπάρχουν προϊόντα για αγωγή από το στόμα. Αυτή περιλαμβάνει φάρμακα όπως η τριμεθοπρίμη-σουλφαμεθοξαζόλη (Septrin), η οποία δρα σκοτώνοντας απαραίτητα για τη ζωή της ψείρας συμβιωτικά βακτήρια. Σε ανθεκτικές περιπτώσεις, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με τοπικά σκευάσματα.
-Ένας εναλλακτικός τρόπος απομάκρυνσης των ψειρών είναι το προσεχτικό, επαναλαμβανόμενο χτένισμα των μαλλιών. Είναι μια καλή επιλογή σε μικρά παιδιά (κάτω των δύο ετών, που δεν μπορούν να λάβουν τοπική αγωγή) ή σε περιπτώσεις που δεν θέλουμε ή δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τοπικά αντιφθειρικά. Υγράνετε τα μαλλιά και προσθέστε μία λιπαντική ουσία όπως conditioner, λάδι ελιάς ή ξύδι. Χτενίστε επανειλημμένα, έως ότου καμία ψείρα δεν είναι ορατή επάνω στη χτένα. Επαναλάβετε κάθε 3-4 ημέρες για αρκετές εβδομάδες, συνεχίζοντας οπωσδήποτε για 2 εβδομάδες μετά την ανεύρεση έστω και μιας ζωντανής ψείρας. Η μέθοδος θεωρείται αρκετά αποτελεσματική αν και χρονοβόρα.
-Επιπλέον, οι μαξιλαροθήκες, τα σεντόνια και οι πετσέτες που ήρθαν σε επαφή με τα μαλλιά καθώς και οι βούρτσες και χτένες που χρησιμοποιήθηκαν έως και 48 ώρες πριν την έναρξη της αγωγής πρέπει να πλυθούν με ζεστό νερό.
Πρόληψη
Ο καλύτερος τρόπος να αποφύγετε τις ψείρες είναι η πρόληψη:
- Ενήλικες και παιδιά που συγκατοικούν με άτομο που έχει διαγνωστεί με φθειρίαση, πρέπει να εξετάζονται για ψείρες και να θεραπεύονται, αν χρειάζεται. Αν κοιμούνται στο ίδιο κρεβάτι, πρέπει να θεραπεύονται ακόμα και αν δεν βρεθούν ψείρες ή κόνιδες.
- Αν το παιδί σας έχει μακριά μαλλιά, φροντίστε να είναι πάντοτε δεμένα, όταν πηγαίνει στο σχολείο.
- Ρίξτε μία σταγόνα αιθέριο έλαιο λεβάντας στη χτένα του παιδιού. Το λαδάκι μένει στα μαλλιά και απωθεί τις ψείρες.
- Συχνό χτένισμα με ψιλή χτένα, ώστε αν έχει ήδη το κεφάλι του παιδιού κόνιδες, να απομακρυνθούν. Επιπλέον, μία φορά την εβδομάδα, τσεκάρετε το παιδί σας για κόνιδες στο κεφάλι, στο λαιμό, πίσω από τα αυτιά.
- Μην αφήνετε το παιδί να χρησιμοποιεί βούρτσες, χτένες και καπέλα που ανήκουν σε άλλους.
- Εάν ακούσετε πως κάποιος φίλος ή συμμαθητής του παιδιού σας έχει «κολλήσει ψείρες», καλό είναι να γίνεται παράλληλη αγωγή και στα υπόλοιπα παιδιά της «παρέας».
